Waarom maken zoveel scholieren de verkeerde studiekeuze?

9 maart 2017

Hoe groot is de kans dat uw zoon/dochter zijn studie op een Hogeschool of Universiteit niet afmaakt?

50,9 procent. Dat is namelijk het percentage van het aantal studenten dat uitvalt (Bron: Uitval & Rendement 2016 ).

De cijfers zijn verontrustend. Meer dan de helft van de studenten maakt zijn studie niet af.

‘Hoe komt dit? ‘ zul je je misschien afvragen. Waarom zijn de uitvalpercentages zo hoog? Zijn de studies te moeilijk? Of hebben studenten dit vooral aan hunzelf te danken? Bijvoorbeeld doordat ze zich onvoldoende inzetten en hierdoor te weinig studiepunten behalen. Of is er misschien iets heel anders aan de hand?

Hoe komt het dat zoveel studenten uitvallen?

De belangrijkste reden dat jongeren uitvallen komt niet door hun eigen luiheid of de moeilijkheid van de studie. Het komt eigenlijk door een hele simpele reden: Ze kiezen de verkeerde studie. 

De cijfers

  • 31% valt al in het eerste studiejaar uit omdat de studie niet voldoet aan de verwachtingen (Inspectie van het Onderwijs) ;
  • Gemiddeld 61% is tevreden over de studie die hij/zij heeft gekozen (Bron Elsevier).

Inmiddels is het probleem zo groot dat zelfs de Inspectie van het Onderwijs zich ermee is gaan bemoeien:

De Inspectie van het Onderwijs signaleert dat lage opbrengsten een hardnekkig probleem vormen in het hoger onderwijs. De uitval van studenten is hoog. Te weinig studenten behalen hun diploma.

En wat denk je dat de Inspectie als belangrijkste uitvalreden noemt?

Colleges van Bestuur en opleidingsvertegenwoordigers noemden als belangrijke reden van studie-uitval dat studenten een studie kiezen in de ‘verkeerde richting’.

Het is niet voor niks dat de Inspectie nu aan de spreekwoordelijke bel trekt. Zo blijkt dat de uitvalcijfers alleen maar hoger zijn geworden. Het aantal studenten dat zijn studie afrond is de afgelopen 10 jaar afgenomen van 58,7% naar 49,1%. Oftewel: Steeds meer studenten kiezen een verkeerde studie.

studiesucces en uitval

Wat is er aan de hand? Hoe komt het dat studenten massaal een verkeerde richting kiezen?

De belangrijkste reden dat studenten verkeerd kiezen

Uit psychologisch onderzoek bleek het al: De belangrijkste reden dat jongeren geen goede studiekeuzes kunnen maken komt door hun leeftijd.

Wat is er aan de hand? Onderzoek van de Universiteit van Leiden geeft aan dat:

Uit onderzoek in de ontwikkelingspsychologie blijkt dat de ontwikkeling van kinderen zowel op het psychosociale als het op cognitieve vlak sterk uiteenloopt. Een groot deel van de jongeren is pas tegen het einde van de adolescentie (rond het 24ste jaar) toe aan reflectie op vragen als “Wie ben ik en wat wil ik zijn in het leven?”

Het onderzoek vervolgt:

Veel jongeren moeten op een leeftijd een keuze maken waarop zij nog niet goed in staat zijn de consequenties van die keuzes te overzien.

De gevolgen hiervan zijn ernstig: Uit onderzoek blijkt dat jongeren massaal hun studiekeuze uitstellen. Er wordt pas op het laatste moment een keuze gemaakt.

Veel van die jongeren zijn daarbij helemaal niet overtuigd van hun keuze. Ze kiezen vaak een brede studie omdat ze denken dat ze hiermee straks nog alle kanten op kunnen. Dit terwijl de studie zelf helemaal niet bij hen past.

Door hun eigen besluiteloosheid kiezen ze dus uiteindelijk een studie die totaal niet bij hen past.

Studiekeuzebegeleiding op school schiet tekort

Om bovenstaande te voorkomen krijgen studenten op school hulp aangeboden bij het maken van hun studiekeuze. Dat is natuurlijk mooi meegenomen.

Echter: De studiekeuzehulp op scholen schiet in de praktijk vaak tekort.

Het probleem is niet zozeer dat er op scholen sprake is van een slecht studiekeuze-programma. Nee, er is simpelweg te weinig tijd om alle scholieren optimaal te ondersteunen bij het maken van een grondige studiekeuze.

In plaats daarvan krijgen de jongeren veel oefeningen en testen voorgeschoteld. Vaak wordt er alleen gekeken of de oefeningen zijn uitgevoerd. Hoe de oefeningen precies worden ingevuld is niet van belang. Zolang de school maar kan afvinken dat aan de inspanningsverplichting is voldaan.

Daarnaast ontbreekt een duidelijke dialoog met de student. Want wat wil de jongeren nou echt? Heeft hij echt studies naast elkaar gelegd? Zijn (gevaarlijke) aannames van studenten echt wel goed onderzocht? Voor dat soort vragen is vaak geen tijd.

Hoe wij dit weten? De oprichtster van KeuzeSprong (ons bedrijf) is zelf jarenlang actief geweest als decaan op een middelbare school.

Voorlichting Hogescholen/Universiteiten schiet tekort

Ook Hogescholen en Universiteiten werken niet bepaald mee.

Zo blijkt uit kamervragen dat Hogescholen en Universiteiten in het verleden studenten (bewust) verkeerd hebben voorgelicht. Zo werd bij een aantal studies bijvoorbeeld de baankansen te rooskleurig voorgesteld.

Ook het NVAO (De Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie) geeft aan dat de voorlichting van veel universiteiten te rooskleurig is. Scholen en Universiteiten zijn erop gebrand om zoveel mogelijk studenten binnen te halen om zo de inkomsten te verhogen.

Commerciële belangen gaan bij veel scholen voor goede informatievoorziening. Of om in de woorden van NVAO te spreken:

Kwantiteit in plaats van kwaliteit lijkt nogal eens de drijfveer te zijn bij het binnenhalen van studenten.

Er is een enorme competitie gaande tussen universiteiten om leerlingen binnen te halen. En uiteindelijk ben jij daar de dupe van.

Maar wat dan?

Een van de dingen die echt kunnen helpen is professionele studiekeuzebegeleiding. Uit onderzoek blijkt van de Universiteit van Utrecht dat het uitvalpercentage met professionele begeleiding veel lager is. Tussen de 2 en 5% (in plaats van 52%). Zelf bieden wij hier ook mogelijkheden voor. Deze kan je hier vinden.

Mocht studiekeuzebegeleiding echter niet binnen het budget passen dan zijn er op internet vaak goede tips bij het maken van een studiekeuze. Afgelopen maand hebben wij zelf een compilatie gemaakt van de beste 10 tips bij het maken van een studiekeuze. Deze kunt jij hier vinden.

Hopelijk ben jij hiermee goed beholpen en heb jij voldoende tools voor het maken van een goede studiekeuze.

Heb jij daarnaast nog vragen over jouw studiekeuze dan kan jij deze hieronder stellen. Studiekeuzecoach Judith staat klaar om al jouw vragen te beantwoorden!